Complementaire diergeneeskunde bij zomereczeem en jeuk

The Natural Way - gespecialiseerd in jeuk en huidklachten en het natuurlijk behandelen van zomereczeem, mok en CPL.

In deze blogserie 'Alternatieve therapieën bij zomereczeem en jeuk' geef ik graag het podium aan experts die vanuit hun vakgebied en holistische visie ondersteuning bieden aan paarden met zomereczeem en jeuk. 

In dit artikel laat ik holistisch dierenarts Rhea De Wael aan het woord.

 

WAT IS COMPLEMENTAIRE DIERGENEESKUNDE?

Complementaire diergeneeskunde is een aanvulling op de klassieke, westerse diergeneeskunde, waarbij ook gekeken wordt naar het management (voeding, huisvesting, training, …), het gedrag van het dier, de relatie met de eigenaar en waarbij gebruik gemaakt wordt van andere behandelingsmethoden zoals Bach bloesems, kruiden, etherische oliën, fysiotherapie, Traditionele Chinese geneeskunde (Chinese kruiden, acupunctuur),...

Een wijs gezegde:
“Het maakt niet uit of geneeskunde oud of nieuw is, zolang het een remedie brengt. Het maakt niet of de theorie Westers of Oosters is, zolang het zijn effect heeft”.

VISIE OP ZOMERECZEEM

In de westerse diergeneeskunde wordt zomereczeem omschreven als een 'seizoensgebonden type I en IV overgevoeligheid tegenover de beten van Culicoïdes muggen’.
Culicoïdes muggen, ook wel knijten genoemd, zijn hele kleine muggen die zich goed voelen in vochtigere, bosrijkere gebieden met weinig wind en zijn bijna het ganse jaar aanwezig tenzij de temperatuur rond het vriespunt zakt.
De mugjes zijn het meest actief in de periode dat de zon op of onder gaat en steken het liefst op de manen en de staart.  De eerste symptomen ontstaan meestal op de leeftijd van 3 à 5 jaar en komen jaarlijks terug, meestal in een ergere vorm.

Er is een genetische component aanwezig bij bv. IJslanders waardoor dit ras veel gevoeliger is voor deze aandoening.
Het meest voorkomende symptoom is jeuk, dit kan onmiddellijk ontstaan na de muggenbeet (type I overgevoeligheid) of na enkele dagen (type IV overgevoeligheid). De jeuk zorgt ervoor dat het paard gaat schuren waardoor de letsels zichtbaar worden: haarverlies, korsten, wonden, verdikking van de huid, …

In de TCM (Traditionele Chinese geneeskunde) wordt een aandoening, ook ziekte genoemd, veroorzaakt door een onbalans in het lichaam. De oorzaken van deze onbalans kunnen zowel extern als intern zijn.
Externe oorzaken zijn onder andere wind, koude, warmte, hitte, droogte en vochtigheid. De belangrijkste component bij zomereczeem als allergische aandoening is wind. Wind is yang waardoor het meest karakteriserende kenmerk is dat de wind omhoog en naar buiten beweegt, waardoor de onbalans zich uit op de bovenlijn, namelijk het hoofd, de nek en de rug.
Het eerste ‘externe wind’ symptoom dat zichtbaar wordt is jeuk en voornamelijk dan de seizoensgebonden jeuk. Wind kan naast de externe factor, het weer, ook veroorzaakt worden door een probleem met lever(energie), meer bepaald de ‘Liver Blood Deficiency’.

Ook hitte is een belangrijke component. Hitte is yang en valt yin aan. Bij extreme hitte zal de yin zelfs oververhitten en gaan koken, waardoor er hitte toxines worden geproduceerd die zich snel door het lichaam zullen verspreiden. De hitte ‘maakt het bloed rusteloos’. De symptomen die bij deze onbalans zichtbaar worden zijn rode, gezwollen, warme, pijnlijke plekken die snel optreden en die ook kunnen bloeden. Deze symptomen komen het meeste voor bij insectenbeten.

Onder interne oorzaken van onbalans worden dagelijkse activiteit, voeding en emoties beschreven. Emoties kunnen een grote invloed hebben, zo zal bijvoorbeeld woede en frustratie zorgen voor een onbalans in de lever of verdriet voor onbalans in de longen met als voornaamste symptomen jeuk en huidproblemen.

OORZAKEN VAN JEUK

Er wordt meestal van uitgegaan dat als een paard jeuk heeft (buiten de winter) en vervolgens schuurt dat de oorzaak zomereczeem is. Jeuk kan echter verschillende oorzaken hebben gaande van parasitair, over allergie als voedingsproblemen.
Onder parasitair wordt de jeuk geklasseerd die veroorzaakt worden door luizen en wormen (bv. aarsmade). Andere oorzaken kunnen schimmel zijn of bacteriële huidinfectie.
Bij voedingsproblemen is de jeuk dikwijls te wijten aan gevoeligheid op eiwitten (bv. luzerne, te sterk bemest gras) of te veel suikers (bv. in gras, krachtvoer) of paarden met overgewicht waarbij de insulinegevoeligheid ontregeld is.

De belangrijkste oorzaak is EEN allergie. De meeste allergieën geven jeuk, maar niet elke allergisch jeuk wordt veroorzaakt door de beet van Culicoïdes muggen.  Paarden kunnen ook allergisch zijn aan mijten (in hooi, strooisel), schimmels, gewone muggen, vliegen, grassen, granen, kruiden (oa. brandnetel, weegbree), bomen zoals berk, hazelaar, eik,...
Om zeker te zijn dat de jeuk veroorzaakt wordt door een allergie aan de beet van Culicoïdes muggen kan bloed afgenomen worden waarbij in het labo nagegaan wordt aan welke allergenen het paard gevoelig is.  

WERKWIJZE

Hoe ziet een “complementaire” behandeling eruit?

Jeuk, met welke oorzaak dan ook, geeft stress aan het paard EN aan de eigenaar, dus dient zo snel mogelijk gestopt te worden. Er zal een aanpassing van het management nodig zijn, dit houdt in dat er aanpassingen dienen te gebeuren aan de voeding (zowel krachtvoer als ruwvoer), de huisvesting (bv. op stal met een ventilator en muggengaas bij zonsopgang- en ondergang, insecticide,...), het opleggen van een eczeemdeken (waardoor muggen niet meer kunnen prikken of er minder letsels zijn bij het schuren).
Paarden kunnen gewassen worden met een speciale shampoo om de jeuk te kalmeren en er kan gewerkt worden met een lokale lotion om de aangetaste huid in te smeren. In sommige gevallen is het voor de behandeling nodig dat het paard (deels) geschoren wordt om de letsels vlot te kunnen behandelen.

Goede aanvullingen kunnen gegeven worden via kruiden en essentiële oliën met kenmerken om de jeuk te verzachten en de huidirritatie te kalmeren.
TCM, oa. Acupunctuur, maar ook Shiatsu, laseracupunctuur, Chinese kruiden,... gaat de jeuk, ook ziekte, en dus onbalans genoemd behandelen door de het lichaam weer in balans te stellen. Er zijn veel acupunctuurpunten die gaan inwerken op de huid, allergie, jeuk, etc.

Het belangrijkste bij de behandeling is “treat what you see”.  Dit wil zeggen dat er niet gefocust wordt op de ‘Westerse’ symptomen, maar op het hetgeen wat oa. de diagnose punten ons proberen te vertellen. Acupunctuur wordt door de meeste dieren goed verdragen, ook door diegene die een fobie hebben van naalden. Door de speciale coating die aanwezig is op de naalden gaat het inbrengen heel vlot en verloopt de behandeling zo goed als pijnloos, tenzij er een acupunctuurpunt dient behandeld te worden waar heel veel spanning op staat, deze zijn extreem gevoelig. Voor deze punten kan gewerkt worden met de laser (geeft hetzelfde effect als naalden), met massage (acupressuur, Shiatsu, guashua stick).

TCM kan gebruikt worden om het genezingsproces van de letsels te versnellen en de jeuk te verminderen, maar heeft de grootste meerwaarde als het preventief gebruikt wordt, dit wil zeggen: voor het optreden van de eerste symptomen in de maand februari. Als het lichaam van het dier in goede gezondheid start aan het ‘jeuk-seizoen’ zullen de symptomen minder ernstig zijn tot zelfs helemaal niet tot uiting komen.

Een tweede kritisch punt is de periode augustus, september. In deze periode is de lever energie op zijn laagste pijl en is er een hoger voorkomen van jeuk met meestal ernstigere letsels.

WAT NOG MEER?

Bij sommige dieren, vooral met de erfelijke vorm van zomereczeem is al het bovenstaande, hoe hard we dit ook willen, niet voldoende om de jeuk 100 % onder controle te krijgen. Hierbij kan desensibilisatie verbetering brengen. Door middel van injecties wordt er gewerkt op het verbeteren van de immunologische respons waardoor er na de beet van een mug minder stofjes in het bloed gaan vrijkomen die de jeuk veroorzaken. In plaats van dat er bij wijze van spreken met een kanon op een mier geschoten wordt, zullen er nu nog enkele donsveertjes naar toe dwarrelen.
De laatste remedie, die omwille van het dierenwelzijn in extreme gevallen echt nodig is, is het gebruik van medicatie via opname over het voer of injectie om de jeuk te onderdrukken. Dit kunnen zowel antihistaminica zijn (zorgen er voor dat er minder tot geen histamine vrij komt na de muggenbeet en daardoor zo goed als geen jeuk zal optreden) als cortisone (remt de overgevoeligheidsreactie na de muggenbeet en zal bijkomend de ontstekingsreactie in de huid verminderen).  

 

Wens je in contact te komen?

Als je nog vragen hebt na het lezen van dit artikel of je wil graag een behandeling boeken, dan mag je Rhea De Wael vrijblijvend contacteren: 

Dierenarts Rhea De Wael
Website    rheadw@hotmail.be  0495 92 57 44
Werkzame regio: +- 50 km rondom Sint-Niklaas

 

Ontdek hier onze 100 % natuurlijke Zomereczeem lotion, Mok olie, CPL olie, Natuur Shampoo en E-book OERVOER over gezonde voeding voor jeukgevoelige paarden. 

 

Dit artikel werd op The Natural Way gepubliceerd door
Laura Cleirens - 2022.04.13
Laatst geüpdatet: 2024.02.28