CPL INFO
The Natural Way - gespecialiseerd in jeuk en huidklachten en het natuurlijk behandelen van zomereczeem, mok en CPL.
De laatste week van september 2023 organiseerden we CPL WEEK op onze sociale mediakanalen, een educatieve week waarbij iedere dag een CPL gerelateerd thema uitgelicht werd, gaande van huidverzorging, voeding, management en meer.
Alle informatieve posts werden verzameld en herwerkt tot deze blog zodat iedereen deze eenvoudig en snel kan raadplegen. Veel leesplezier!
Nimbly © The Natural Way
INHOUD
DAG 1: WAT IS CPL?
- Oorzaak en symptomen
- CPL stadia en verloop
DAG 2: HET LYMFESTELSEL
- De lymfewerking
- Manuele lymfedrainage (MLD)
DAG 3: HUIDVERZORGING
- Natuurlijke huidverzorging
- Chemische middelen
- Sokken scheren
- Parasieten (mijten)
DAG 4: VOEDING
- Algemene voedingstips
- Ruwvoer
- Weidegang
- Bijvoeding en balancers
- Kruiden
-- Grote klis (Arctium lappa)
-- Paardenbloem (Taraxacum officinale)
-- Kleefkruid (Galium aparine)
-- Grote brandnetel (Urtica dioica)
- OERVOER (E-book)
DAG 5: MANAGEMENT
- Vrije beweging
- Hoefmechanisme en bekappen
- Algemene managementtips
Nimbly © The Natural Way
DAG 1 WAT IS CPL?
CPL is de afkorting van Chronisch Progressief Lymfoedeem, een erfelijke aandoening die zoals de naam al verklapt, gekenmerkt wordt door het chronische en progressieve karakter. We spreken dus van een (voorlopig) ongeneeslijke aandoening met klachten die toenemen / erger worden met de jaren.
Ik begrijp best dat de moed je even in de schoenen zakt als je paard deze diagnose krijgt. Maar gelukkig kan je echt veel doen om de klachten te stabiliseren en af te remmen. Voorlopig is dat dus door symptomatisch te behandelen en het management te optimaliseren.
Sokkenpaarden zoals trekpaarden, Tinkers, Friezen, Shires, Clydesdales, … zijn koudbloed rassen die behoren tot de risicogroep. Uit onderzoek blijkt dat 86 % van de trekpaarden ouder dan 3 jaar tekenen van CPL vertoont. De eerste zeer milde klinische tekenen kwamen al vanaf 1 jaar voor.
Er zijn verschillende CPL stadia, gaande van minieme klachten - de huid is soepel en er is geen sprake van zwelling of huidplooien - tot extreme klachten - waarbij er sprake is van huidplooien, bobbels, wondjes, mijten besmetting, huidschilfers, bloed en pus. Je herkent hierin duidelijk de gradaties.
In de beginstadia herken je dus wellicht eerst plekjes bij de onderbenen die onder de categorie mok of rasp vallen. Toch dien je deze heel serieus te nemen en meteen te behandelen. In verdere stadia – wanneer klachten niet herkend worden of niet voldoende correct behandeld worden - zal je huidplooien en knobbels ontdekken - ophopingen van vocht, eiwitten en afvalstoffen - maar ook kleine wondjes aan de achterkant van de voorknieën die maar moeilijk genezen en plooien en wondjes aan de voorzijde van het spronggewricht. (Zie foto's.) Huidschilfers wijzen meestal op een mijten besmetting.
We weten nu hoe we CPL symptomen kunnen herkennen. Maar komen deze klachten eigenlijk vandaan?
Bij paarden met CPL werken de lymfevaten niet meer zoals gewenst doordat er een gebrek is aan elastine in de weefsels, waardoor vocht en afvalstoffen zich ophopen in de onderbenen en zichtbaar worden als huidplooien en dikke benen. Er is dus sprake van circulatieproblemen in de onderbenen, zowel vocht als bloed gaat trager stromen, en dat brengt heel wat klachten met zich mee.
Maar een aandoening staat niet op zichzelf. Er is altijd sprake van een totaalplaatje, een samenkomst van omstandigheden en factoren die klachten in stand houden. Ook bij CPL zien we net als bij andere huidaandoeningen een darmproblematiek, verstoringen op niveau van de stofwisseling en bloedsuikerspiegel. Dit wordt deze week nog uitgediept.
Wat je nu alvast kan doen is met je vingers tussen de sokken van je paard voelen, daar kan een heleboel onder schuil gaan, zeker bij beginnende klachten. Voel je wondjes, plooien of andere verdachte zaken zoals huidschilfers? Bij vermoeden van of bij paarden die risico lopen op CPL, kan het handig zijn om de sokken eens te scheren. Op die manier krijg je een duidelijk beeld van de toestand van de onderbenen. Naarmate je paard ouder wordt, verergeren de klachten ook. Zorg daarom dat je preventieve stappen onderneemt, en neem alle klachten serieus. Het thema wel/niet scheren komt deze week nog uitgebreid aan bod.
Ben je eigenaar van een Sokkenpaard en denk je nu... verdikke, hoe heb ik deze klachten over het hoofd kunnen zien? Of... oei, mijn paard zit duidelijk al in een verder stadium, wat moet ik nu doen?
Geen zorgen, we helpen je komende dagen verder op weg!
CPL olie © The Natural Way
DAG 2 HET LYMFESTELSEL
Deze dag staat volledig in teken van het lymfestelsel. Een boeiend thema in het CPL verhaal.
Het lymfestelsel en bloedvatenstelsel lopen parallel aan elkaar en werken nauw samen. Bij paarden bestaat het lymfestelsel uit +- 8.000 lymfeknopen (bij mensen slechts +- 400 à 600) en er wordt +- 2 liter lymfevocht per uur naar de bloedbaan gepompt (bij mensen slechts +- 2 liter per dag).
Het lymfestelsel heeft echter geen pomp - zoals bloed dat door het hart wordt rond gepompt - maar de lymfewerking wordt gestimuleerd door beweging. Hierbij zijn vrije beweging en een goed functionerend hoefmechanisme van groot belang. Te lang stilstaan maakt dat vocht en afvalstoffen naar de onderbenen zakt en daar stagneert.
Het lymfesysteem zuivert het lichaam van afvalstoffen, eiwitten, rode bloedcellen, ... Deze stoffen komen eerst bij de lymfeknopen terecht - ook wel klieren genoemd - waar zich lymfocyten bevinden. Dit zijn witte bloedlichaampjes die voor de afweer zorgen. Leuk om weten is dat de huid van paarden wordt opgedeeld in 7 huidsegmenten, met ieder een afvoerpunt waar lymfeklieren verzameld zitten. Van hieruit wordt lymfe afgevoerd naar de terminus – het afvoerpunt voor het schouderblad – en vervolgens komt het in de bloedbaan terecht. Lymfe is een heldere vloeistof.
Goede lymfecirculatie is erg belangrijk om het immuunsysteem optimaal te laten functioneren. Problemen met het transport van lymfevocht ontstaan door verschillende redenen zoals erfelijkheid, onaangepaste voeding, beperkte bewegingsmogelijkheden, stress en trauma.
Manuele Lymfe Drainage (MLD) wordt aanbevolen bij paarden met CPL. Het is een zachte, rustgevende massagetechniek die het lymfestelsel activeert en o.a. helpt met het afvoeren van afvalstoffen en vocht (tot wel 75 %), ter ondersteuning van het afweermechanisme en bij herstel. Doordat deze massage het parasympatisch zenuwstelsel aanspreekt, kan het cortisol niveau dalen. Hoe minder stress je paard ervaart, hoe beter de afvoercapaciteit werkt en het lichaam kan genezen. Een overspannen lymfesysteem kan niet optimaal functioneren. Daarvoor is echt ontspanning nodig.
Zeker in de beginnende stadia van CPL zijn de effecten van MLD duidelijk zichtbaar omdat de huidplooien zachter worden en de benen weer slanker. De circulatie wordt gestimuleerd en klachten blijven dus onder controle. D.m.v. het aanbrengen van tape kan de behandeling langer doorwerken, we spreken dan van lymfetaping.
Een oplossing is MLD helaas niet aangezien CPL voorlopig nog ongeneeslijk is, maar wanneer de behandeling regelmatig wordt toegepast vormt het wel een mooie aanvulling in de vertraging van het progressieve karakter.
Iedere periode is geschikt om te starten met MLD maar de winter is de periode bij uitstek voor jeukgevoelige paarden. Het zorgt voor ondersteuning bij het opschonen van de lever dewelke hierdoor weer beter kan functioneren, wat paarden in het voorjaar ten goede komt.
Ga straks eens naast je paard staan en leg je hand zacht op zijn/haar lichaam. Je raakt nu al de oppervlakkige lymfevaten aan. Tof he! Daarom is MLD zo’n zachte massagetechniek. Maar ook dieper gelegen in het lichaam loopt het lymfesysteem, zoals nabij de darmen.
Ikzelf heb jaren geleden een basis Manuele Lymfe Drainage genoten tijdens mijn acupressuur en Equine Bodywork opleidingen, maar ik ben niet werkzaam als MLD therapeut. Ik verwijs je hiervoor graag door naar een professional uit mijn netwerk. Stuur me gerust een mailtje: info@thenaturalway.be
Nimbly met CPL olie © The Natural Way
DAG 3 HUIDVERZORGING
Vandaag duiken we in mijn favoriete thema: huidverzorging.
Huidverzorging is haast een dagelijkse bezigheid bij paarden met CPL. Je wil zoveel mogelijk preventief handelen om klachten te voorkomen, te stabiliseren en het progressieve verloop af te remmen.
Voor de dagelijkse huidverzorging wordt CPL olie van The Natural Way aanbevolen. Dit is een 100 % natuurlijk en compleet verzorgingsproduct dat ik specifiek ontworpen heb om sokkenpaarden in alle CPL stadia te behandelen. Er was nood aan een compleet product, dus het is uniek in haar soort.
CPL olie zorgt ervoor dat de lymfecirculatie gestimuleerd wordt, de huid soepel en zacht wordt/blijft, dat wondjes verzorgd worden en de huid zich kan herstellen. Zonder onnodige toevoegen, maar uitsluitend ingrediënten van natuurlijke oorsprong: op basis van zoete amandelolie en etherische oliën. Het is ontzettend fijn dat CPL olie wordt aanbevolen door MLD therapeuten en paardenartsen, waarvoor veel dank!
Klik hier voor meer informatie over CPL olie - The Natural Way
Parasieten maken het behandelen van CPL soms echt niet gemakkelijk. Zo hebben paarden met CPL regelmatig last van mijten (Chorioptes bovis), een parasiet die over de onderbenen van je paard loopt en huidschilfers eet. Ze kunnen ook hoger voorkomen, maar deze mijten houden echt van broeierige plekjes zoals de sokken van je paard. Een veelvoorkomende vraag is of scheren nu wel of niet aangeraden is.
Sokken zijn enerzijds een natuurlijke bescherming voor je paard, maar anderzijds ook een belemmering. Symptomen, zeker vroegtijdige, worden vaak over het hoofd gezien omdat er onder de weelderige sokken van je paard een heleboel verscholen kan gaan. Aftasten van de benen is hierbij vaak onvoldoende gebleken. Bij vermoeden van CPL is het dus interessant om eens te scheren zodat je een duidelijk beeld kan vormen van de ernst van de klachten. Reageert je paard met huidgevoeligheid op scheren en/of nieuwe haargroei na het scheren, dan is het kortknippen van de sokken ook een goede optie.
Om CPL goed te behandelen is het ontzettend belangrijk dat je echt de huid kan bereiken. Zorg dat huidschilfers tot een minimum beperkt worden - aangezien het voedsel is voor mijten - door deze regelmatig uit te borstelen. Scheren maakt de onderbenen van je paard dus in één klap minder aantrekkelijk voor parasieten.
Ook in regenperiodes is het onhandig gebleken om veel behang te hebben. Natte sokken krijg je namelijk amper droog en het gewicht hiervan kan de lymfevaten dicht duwen wat de circulatie in de onderbenen niet ten goede komt. Wassen kan, maar beperk het tot een minimum, bijvoorbeeld bij de behandeling van mijten of het opfrissen van de onderbenen. Je wil de huidflora zo min mogelijk belasten, dus kies steeds voor een natuurlijke shampoo zonder onnodige toevoegingen.
Heeft je paard regelmatig jeuk aan de onderbenen? Dan is er wellicht sprake van een mijtenbesmetting. Contacteer in dat geval eerst je dierenarts. Een effectieve behandeling start bij een juiste diagnose. Deze wordt gesteld a.d.h.v. een afkrabsel van de huid dat onder de microscoop wordt onderzocht. Je dierenarts kan je ook voorzien van een geschikt middel om zowel de benen van je paard mee te wassen, als de omgeving en eventueel kudde genootjes. Haal de stal schoon en ontsmet deze. Mijten kunnen wekenlang overleven. Gebruik steeds schone spullen, zoals telkens een schone handdoek om de benen droog te wrijven, behandel je borstels, dekjes, etc.
We vroegen aan MLD therapeut @tink_lymfedrainage van welke producten ze in haar praktijk nu de meest effectieve resultaten ziet in de behandeling van mijten besmetting. Want we geloven best dat je soms doorheen de bomen het bos niet meer ziet.
We beginnen bij de chemische producten, niet per se aantrekkelijk om te gebruiken maar meestal wel effectief. Zo kan je reguliere dierenarts Byemite voorschrijven. Dit wordt verdund in water en daarna aangebracht op de huid. Ook Cydectin pour-on is verkrijgbaar op voorschrift. Vlooienpipetjes voor honden zoals van Frontline worden regelmatig ingezet, telkens één pipet per been. Bij ernstige mijtenbesmetting kan de dierenarts ook twee injecties geven van Dectomax. Dit komt dan via de bloedbaan bij de onderbenen terecht. Dit is helaas niet in alle gevallen effectief, aangezien paarden met CPL al kampen met circulatie klachten in de onderbenen. Je wil natuurlijk de plaats delict zo goed mogelijk bereiken.
Wanneer we kijken naar natuurlijke mijtenbestrijding, kunnen we van harte onze 100 % natuurlijke Natuur Shampoo aanbevelen, op basis van etherische oliën en aloë vera. Mijten zijn hier absoluut geen fan van, wij daarom des te meer!
Daarnaast zien we nog natuurlijke middelen zoals diatomeeënaarde, waarbij het vooral belangrijk om heel consequent te behandelen. Ook producten die propolis bevatten zijn effectief, maar zorg dat je geen stukjes overslaat en dat je de behandeling tijdig herhaalt. Verwijder zoveel mogelijk schilfers en zorg dat de mijten besmetting echt onder controle gehouden wordt, aangezien iedere ontstekingsreactie weer een verergering geeft. Mijten kunnen zich niet voort bewegen in olie, daarom is CPL olie ook jouw ideale partner in crime.
Voorkomen is nog steeds beter dan genezen, maar het is geen simpele klus om parasieten volledig te weren. Dagelijks consequent behandelen, tijdig herhalen en heel grondig te werk gaan is dus de boodschap.
Dagelijkse huidverzorging is van onschatbare waarde gebleken bij het onder controle houden van CPL en het progressieve verloop te remmen. Hier valt dus veel winst te behalen!
CPL kruiden © The Natural Way
DAG 4 VOEDING
Indy met CPL olie © The Natural Way
DAG 5 MANAGEMENT
Een geschikt CPL management bestaat uit verschillende factoren waar je zelf ook veel invloed op hebt.
Allereerst is beweging stimuleren ontzettend belangrijk in het management van CPL. We hopen natuurlijk dat je paard niet op stal staat, maar de mogelijkheid heeft om te kiezen of hij binnen of buiten staat. Een uurtje rijden of aan de hand wandelen is echt niet voldoende om een goede circulatie te bekomen. Vrije beweging - wanneer je paard er zelf voor kiest om te gaan bewegen – verloopt meestal ontspannen. Herinner je nog dat het cortisol niveau daalt bij ontspanning en dat het lymfestelsel dan optimaal kan functioneren?
Aangezien het lymfesysteem geen pomp heeft - zoals het bloedvatenstelsel over het hart beschikt - zorgt beweging voor deze circulatie. Een goed functionerend hoefmechanisme zorgt er namelijk voor dat lymfevocht rond ‘gepompt’ wordt. Hierbij speelt correcte en regelmatige bekapping een grote rol. Vermijd absoluut hoefijzers. Daar zijn we sowieso al geen voorstander van, maar hoefijzers belemmeren de werking van het hoefmechanisme.
We zien een paard (met CPL) dus niet graag op stal staan. Zeker in de wintermaanden is het belangrijk om je paard in beweging te stimuleren, aangezien we dan een toename aan klachten zien. Te lang stilstaan zorgt ervoor dat vocht en afvalstoffen naar de onderbenen zakt en daar stagneert. We herkennen dan klachten zoals dikke benen. Zonder voldoende beweging wordt geen pompbeweging verkregen die de lymfe weer opwaarts stuurt. Dit is wel nodig om de afvalstoffen te kunnen afvoeren en een optimale werking van het immuunsysteem te bekomen.
Je kan vrije beweging stimuleren a.d.h.v. een tracksysteem rond de weide/paddock met verschillende voer-, drink- en rustplaatsen in kuddeverband. Kies altijd voor minstens + 1 plaatsen dan je paarden hebt, zeker bij instabiele kuddes geeft dit rust. Verstop kruiden over de track zodat je paard vol nieuwsgierigheid op zoek kan gaan naar een gezonde lekkernij.
Zorg voor droge plaatsen zodat je paard niet in de modder hoeft te staan en droge hoeven/benen kan behouden of bekomen en plan dat dagelijkse huidverzorging een routine wordt.
We sluiten deze CPL WEEK af met een dikke dankjewel aan alle mensen die iedere dag vol enthousiasme mee hebben gevolgd, gereageerd en gedeeld!
Ontdek hier onze 100 % natuurlijke Zomereczeem lotion, Mok olie, CPL olie, Natuur Shampoo en E-book OERVOER over gezonde voeding voor jeukgevoelige paarden.
© Laura Cleirens - 2023.09.28
Laatste geüpdatet: 2024.04.07