Zomereczeem en andere oorzaken van jeuk bij paarden

The Natural Way - gespecialiseerd in jeuk en huidklachten en het natuurlijk behandelen van zomereczeem, mok en CPL.

Veel paarden krijgen onnodig het etiketje 'zomereczeem' opgeplakt, want schuren aan manen en staart en de bijhorende jeuk, kent vele oorzaken. In dit artikel gaan we dieper in op de verschillende oorzaken van jeuk bij paarden.

Foto © Laura Cleirens 

Inhoud

• Zomereczeem
• Andere oorzaken van jeuk
• Insulineresistentie (IR)
• Stofwisselingsstoornis
• Voeding
• Afvalstoffen
• Medicatie
• Allergie
• Leverdisbalans
• Nierdisbalans
• Darmonbalans
• Hormonale disbalans
• Kryptopyrrolurie (KPU)
• Parasieten
• Blokkades
• Castratie
• Bonen
• Rui en vachtwissel
• Wondjes en bacteriële infecties
• Stress
• Verveling
• Eindwoord

Zomereczeem

Zomereczeem wordt veroorzaakt door een overgevoelige reactie op het speeksel van de vrouwelijke Culicoïdes robertii mug (knutten), die bloed nodig heeft om haar eitjes te leggen. In het speeksel van de knut zitten eiwitten waar het paard op reageert door te gaan schuren. 

Overgevoeligheid aan het speeksel van de knutjes ontstaat meestal rond het 2e levensjaar maar kan ook eerder of op latere leeftijd optreden. Eens je paard bekend is met zomereczeem, zal dit ieder jaar terugkeren. Preventieve ondersteuning in het voorjaar - vooraleer de vicieuze cirkel van start gaat - is hierbij dan ook aangeraden. 

De diagnose wordt gesteld aan de hand van de symptomen: jeuk, schuren aan manen en staart - eventueel ook aan hoofd, hals en buiknaad - dit laatste heet midline dermatitis. Daarnaast kunnen ook kale plekken en soms tot bloedens toe wonden en verdikte huid aan de manenkam en staartwortel (de bekende "rimpels") voorkomen.

De activiteit van de Culicoïdes robertii mug wisselt naar gelang de weersomstandigheden, maar gemiddeld ligt dit rond eind februari tot en met november, naargelang de temperaturen en weersomstandigheden, en met een piek in de zomermaanden. Van zodra de temperatuur naar 10 °C stijgt, loopt je paard risico. Dit is dan ook de moment om voor te zijn, door vroegtijdig te beginnen behandelen met onze Zomereczeem lotion, en/of een eczeem deken op te leggen. 

Of je paard overgevoelig gaat reageren op de beet van de Culicoïdes robertii mug kan je niet voorspellen. Echter is er wel sprake van een bepaalde erfelijkheid. Ook bepaalde rassen zijn gevoeliger om een allergie te ontwikkelen, denk maar aan de Mini, Shetlander, IJslander, Haflinger, Fries en Fjord, maar ook koudbloeden. 

Er is momenteel nog geen test op de markt voor particulieren, dus testen aan de hand van een huidmonster of bloedonderzoek is zinloos. Bloedonderzoek kan wel inzicht geven over allergieën, leverwaarden, vitamines, mineralen en eventuele andere onderliggende aandoeningen. 

Wij hebben bij The Natural Way een 100 % natuurlijke, duurzame Zomereczeem lotion op basis van etherische oliën en zoete amandelolie ontwikkeld die jeukstillend, huid verzorgend, haargroei stimulerend en reinigend werkt.

Klik hier voor meer informatie over Zomereczeem lotion. 

Een eczeemdeken kan soelaas bieden, voornamelijk wanneer je deze bij de start van het zomereczeem oplegt (+- februari/maart t.e.m. +- november afhankelijk van de omgevingstemperatuur en omstandigheden), maar dit helpt niet bij ieder paard. Een goed voerbeleid is uiterste prioriteit, je leest hier verderop in dit artikel alles over.  

Andere oorzaken van jeuk

Insulineresistentie (IR)

Insulineresistentie (IR) is een stofwisselingsstoornis waarbij paarden vaak hetzelfde symptoombeeld vertonen als paarden met zomereczeem, maar een te hoog insulinegehalte in hun bloed hebben. Er is een onbalans voeding > energieverbruik. Je herkent deze aandoening meestal aan de vetophopingen (verdikte manenkam) en vetbulten ter hoogte van de rug en billen. Echter zijn er ook magere paarden met insulineresistentie, dus laat je zeker goed informeren en laat bij een vermoeden van insuline resistentie zeker een bloedonderzoek uitvoeren door de dierenarts. 

Stofwisselingsstoornis

Wanneer er een probleem is in de lichaamscellen, tijdens het omzetten van stofjes. Zie ook Voeding en Afvalstoffen.

Voeding

Afvalstoffen

Na het het gebruik van medicatie, het geven van een detox kuur of het krijgen van een behandeling van een osteopaat of massagetherapeut, kan ook jeuk ontstaan. Hierbij komen namelijk afvalstoffen vrij die door het lichaam worden afgevoerd en deze kunnen jeuk veroorzaken. De jeuk en het bijhorende schuren houden slechts een relatief korte periode aan. Jeuk is vaak ook een symptoom van genezing.

Medicatie

Medicatie, ontwormingen en entingen. De bijhorende afvalstoffen dienen het lichaam te verlaten en kunnen jeuk veroorzaken. 

Allergie

Allergieën kunnen ook jeuk veroorzaken. Een allergietest afgenomen door de dierenarts kan uitsluitsel bieden. Deze stelt na diagnose een behandelplan op.
Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen o.a. seizoensgebonden allergieën (pollen, grassen, bepaalde planten, insecten,...), voedselallergieën (grassen, granen, bepaalde planten,...) en atopie/atomische dermatitis (reactie op omgevingsallergenen) zoals hooimijt, schimmels,...

Leverdisbalans

Wanneer de werking van de lever verstoord is of overbelast, komt de huid (het grootste orgaan van je paard) in actie om een deel van zijn functie over te nemen, met als gevolg: jeuk en schilfertjes. De dierenarts kan dit onderzoeken a.d.h.v. een bloedonderzoek. 

Nierdisbalans

Een onbalans in de nieren kan voor jeuk en een schilferige huid zorgen. Vraag je dierenarts om een bloedonderzoek. 

Darmonbalans

Een onbalans in de darmen is één van de grootste oorzaken van jeuk, mede veroorzaakt door foutieve voeding die niet is aangepast aan de noden van je paard. Het aanpassingsproces kan enkele maanden tot een jaar in beslag nemen. 

Hormonale disbalans

Een hormonale onbalans kan ook jeuk veroorzaken. Bij merries is dit vaak in lijn met hun cyclus (of dracht), wat zich voornamelijk uit in staartschuren, maar dit kan ook doorheen het jaar blijven optreden. Vaak is er een verband met voeding. Vraag je dierenarts en/of osteopaat voor een check-up of behandeling. Ook kruiden kunnen soelaas bieden - toepassing onder begeleiding. 

Kryptopyrrolurie (KPU)

Een nog relatief onbekende oorzaak is dit stofwisselingsprobleem dat zich situeert in de lever met vage klachten als gevolg (jeuk, zomereczeem, allergieën, mok, luchtwegklachten, mestwater, darmproblemen, hoefbevangenheid, EMS, Insulineresistentie,...) De dierenarts kan je paard testen op KPU door onderzoek van de urine.  

Parasieten

Andere oorzaken zoals wormen, mijten, luizen, schimmels, regenschurft dienen uitgesloten te worden als oorzaak van jeuk. Controleer je paard regelmatig. Een paard in de rui kan ook de kriebels krijgen - iets wat vaak over het hoofd gezien wordt.

Blokkades

Niet per se een oorzaak van jeuk, maar wel van schuren. Een paard met een blokkade in het lichaam, kan deze zelf proberen los te schuren. Denk maar aan de hals en staart, maar ook het hoofd (hoofdpijn, slecht passend hoofdstel, trauma,...).

Castratie 

Na castratie kan ook jeuk optreden, doorheen alle seizoenen. Acupunctuur kan hierbij helpen. 

Bonen

Merries kunnen gaan staartschuren wanneer ze bonen hebben in hun vulva. Laat je paard controleren door een expert. 

Rui en vachtwissel

Tijdens de rui hebben vele paarden last van kriebels, niks om je zorgen over te maken. Maar richting najaar - afwisselende warme/koude dagen en nachten - kan een beginnende wintervacht wel gaan broeien. 

Wondjes en bacteriële infecties

Wondjes zijn een vicieuze cirkel: ze ontstaan door jeuk maar veroorzaken ook jeuk. Let op dat er geen bacteriële infecties ontstaan. Vraag bij twijfel raad aan je dierenarts.

Stress

Ook stress kan een factor zijn in het al dan niet beginnen met schuren. Na een trauma tijdens/na een stresserende periode, kan jeuk ontstaan.

Verveling

We kunnen het niet vaak genoeg zeggen: een paard is een kuddedier met buitenlucht en beweging als natuurlijke habitat. 24/7 weidegang/paddock met kuddegenoten zou geen luxe mogen zijn - dit is een basisbehoefte van je paard.  

Ontdek hier onze 100 % natuurlijke Zomereczeem lotion, Mok olie, CPL olie en E-book OERVOER over gezonde voeding voor jeukgevoelige paarden. 

© Laura Cleirens - 2020.09.28
Laatste geüpdatet: 2023.09.13