Zomereczeem - op natuurlijke wijze klachtenvrij

The Natural Way is gespecialiseerd in jeuk en huidklachten en het natuurlijk behandelen van zomereczeem, mok en CPL. 

We mochten voor het Equiday magazine 'Equizine' een artikel schrijven, en dat ging uiteraard over onze expertise: zomereczeem. We delen dit artikel ook graag met jou!

 © The Natural Way

Zomereczeem of staart- en maneneczeem (SME) is de meest voorkomende huidaandoening bij paarden. Er zijn naast het welbekende muggenprikje echter veel meer factoren die deze verschrikkelijke jeuk veroorzaken of in stand houden. Insectenbeten zijn vaak slechts de druppel die de emmer doet overlopen.

In dit artikel verteld zomereczeem specialist Laura Cleirens van The Natural Way waarom jeuk een multifactorieel plaatje is en hoe je deze vicieuze cirkel kan doorbreken.   


Wat is zomereczeem? 

Zomereczeem valt te herkennen aan de hevige jeuk waardoor paarden zich gaan schuren en hun huid en vacht beschadigen, soms zelfs tot bloedens toe. Deze symptomen ontstaan natuurlijk niet zomaar.

Het is een gevolg van een overgevoelige, allergische reactie op het speeksel van vrouwelijke Culicoïdes mugjes (knutjes) die bloed nodig hebben om hun eitjes te leggen en zich te kunnen voortplanten. In het speeksel van de knut zitten eiwitten waar een paard allergisch op kan reageren, we noemen dit allergenen.

Het immuunsysteem

Het immuunsysteem dat voor bescherming zorgt, categoriseert deze allergenen als lichaamsvreemd, aangezien ze van buitenaf het lichaam binnendringen. Deze allergenen hoeven niet per se schadelijk te zijn. Toch gaat het lichaam aan de slag om deze stofjes onschadelijk te maken, en deze afweerreactie kan soms wat overdreven zijn wanneer het immuunsysteem overbelast is.

Wanneer een paard voor het eerst in contact komt met een allergeen, maakt het immuunsysteem antistoffen aan, zonder dat er sprake is van een allergische reactie. Pas wanneer het lichaam opnieuw wordt blootgesteld aan ditzelfde allergeen, worden er chemische stoffen vrijgelaten die inwerken op de lichaamscellen. Op de plaats waar het paard in contact komt met het allergeen en de chemische reactie plaatsvindt, ontstaat dus een allergische reactie. Bij paarden met zomereczeem is dat vaak bij de manen en staartaanzet, maar ook op de buiknaad, oren en hoofd zien we jeuk ontstaan.

De weerstand van je paard en hoe het afweersysteem reageert op prikkels verklaart deels waarom het ene paard jeuk ervaart, maar een kuddegenoot met dezelfde voeding, huisvesting en management niet.

Een overbelast immuunsysteem is het gevolg van verschillende factoren zoals een verstoorde darmflora, toxische belasting, overgewicht, voedselintoleranties, stress, etc.

Darmgezondheid

Darmen bevatten miljarden micro-organismen en het microbioom (de verzameling van bacteriën, gisten, etc. in de darmen) verschilt per paard. Ieder paard is dus letterlijk uniek. Het evenwicht tussen de verschillende soorten micro-organismen is belangrijk voor de immuniteit en stofwisseling. Er wordt gesteld dat micro-organismen verantwoordelijk zijn voor ongeveer 75 % van de immuniteit.

De darmflora van je paard kan door verschillende factoren worden verstoord. Ongezonde voeding zoals voordroog, kuil en granen spelen hierin een reusachtig grote rol. De aanwezigheid van melkzuurbacteriën in bv. voordroog zorgt voor een te zure pH voor de goede, vezelverterende darmbacteriën waardoor deze afsterven. Deze verzuring zorgt op zijn beurt weer voor irritatie van de darmwand.

De kwaliteit van de darmflora is geen vaststaand feit en kan dus veranderen doorheen de levensloop van je paard. Gelukkig maar! We willen deze dus zo goed mogelijk ondersteunen door gezonde en gevarieerde voeding aan te bieden die voldoet aan de noden van je paard. Zo ben je zeker dat je paard voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt om tekorten te voorkomen, iets wat de huidbarrière kan verzwakken.

Je kiest dan ook beter voor kwalitatief, onverpakt hooi in plaats van voordroog. Bij jeukgevoelige paarden kan je ook beter luzerne vermijden.

Maar niet enkel voeding zorgt voor verstoring, ook het gebruik van medicatie zoals antibiotica, en erfelijkheid spelen een belangrijke rol.

Erfelijkheid

Merries met een ongezonde darmflora geven dit al voor de geboorte door aan hun veulen. Na de geboorte eten ze de mest van hun moeder waarmee ze de darmflora mee binnen krijgen, haar gezondheid is dus ook erg van belang. En niet enkel het drinken van biest, de eerste moedermelk, maar ook de eerste 6 maanden spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van een gezonde darmflora. Veulens die dit hebben gemist of vroeg worden afgespeend, hebben vaker last van immuniteit- en spijsverteringsklachten en missen een stabiele basis. Paarden met een gezonde darmflora hebben dus een streepje voor in het leven.

De spijsvertering

De spijsvertering kan overbelast raken door de hoge hoeveelheid suikers en zetmeel, eiwitten en vetten die zich meestal in granenrijke krachtvoeders bevinden, maar ook door fructaan en endofyten in gras.

Bij aanhoudende darmproblemen raakt het darmslijmvlies geïrriteerd en gaat het immuunsysteem in overdrive. Dit zorgt voor een chronisch laaggradig ontstoken darm waardoor de darmslijmvliescellen meer histamine beginnen af te geven. Daardoor wordt je paard dus meer gevoelig voor allergieën, zoals zomereczeem.

Onverteerde vetten kunnen bovendien ook opgeslagen worden in het vetweefsel en als afvalstoffen worden afgevoerd via het grootste orgaan van je paard: de huid. Dat je paard vervolgens glanst is geen teken van blakende gezondheid, maar een indicatie dat je paard te veel vetten binnen krijgt.  

Afvalstoffen

Het afvoeren van afvalstoffen is belangrijk om er voor te zorgen dat je paard een goede weerstand blijft behouden en niet ziek wordt. Een gezond paard regelt dit proces helemaal zelf en heeft hierbij geen ondersteuning nodig. Maar niet ieder paard is dus in staat om afvalstoffen zelf voldoende af te voeren, zoals bij paarden met jeukproblematiek doorgaans het geval is. Sommige organen kunnen overbelast raken, zoals de lever en nieren, maar ook het lymfestelsel en de huid kunnen het zwaar te verduren krijgen.

Wanneer dit het geval is, worden afvalstoffen onnodig opgeslagen in het lichaam. Vaak is dat onder de manenkam van je paard – het bekende symptoombeeld van een harde manenkam met rimpels - die daardoor erg aantrekkelijk wordt voor insectenbeten. Het immuunsysteem gaat nu helemaal uit zijn dak en je paard schuurt zich te pletter.

Detox?

Een detox geven wanneer je paard moeite heeft om zelfstandig afvalstoffen af te voeren, lijkt dan een slimme oplossing want het kent vele voordelen: het immuunsysteem krijgt een boost, de vacht gaat glanzen, de huid wordt minder aantrekkelijk voor insecten, supplementen worden beter opgenomen, je paard wordt energieker en ook algemeen gezonder. Dat klinkt mooi in de oren, maar helaas… Met een onschuldig ogend detox kuurtje kan er heel wat mis gaan.  

Kort door de bocht: we zagen al dat paarden met jeuk een immuunsysteem hebben dat uit balans is, een darmflora in moeilijkheden en waarschijnlijk werken niet alle orgaanfuncties - zoals van de lever en nieren - nog naar behoren. Er is dus geen energie beschikbaar om de afvalstoffen die in de bloedbaan terecht komen te verwerken of er zijn niet voldoende voedingsstoffen voorhanden. De lever raakt overbelast en kan niet meer naar behoren functioneren.

De lever

De lever is een opslagplaats voor ijzer en verschillende vitamines. Deze reguleert de bloedsuikerspiegel, maar wanneer deze taak te zwaar doorweegt, bijvoorbeeld wanneer je paard te veel suikers binnen krijgt, dan worden deze hierin opgeslagen als vetreserve.

Bij het geven van een detox komen alle opgeslagen afvalstoffen tezamen uit het weefsel vrij en deze moeten opnieuw door de lever verwerkt worden. Een detox vraagt de lever dus om nóg harder te gaan werken terwijl deze al in overdrive zit, iets wat voor extra overbelasting zorgt.

In praktijk zien we paarden dan nog meer of heviger last krijgen van jeuk en zelfs hoefbevangen worden. Wat voor verlichting moest zorgen, maakt het probleem alleen maar erger. En dat willen we te allen tijde vermijden!

 
Naar de kern

Nu je weet dat huidklachten de interne gezondheid van je paard weerspiegelen en vaak zelfs het eerste signaal vormen dat er iets misgaat, hoe kunnen we onze jeukgevoelige paarden dan veilig en op natuurlijke wijze ondersteunen?

Allereerst is beweging essentieel voor het mentaal en fysiek welzijn, om stress te beperken en een gezond lichaamsgewicht na te streven. Het bevorderd een goede doorbloeding en helpt bij het afvoeren van afvalstoffen. Stimuleer dus zoveel mogelijk vrije beweging in de huisvesting en plan voldoende momenten van intensieve beweging in.

Een gezonde darmflora creëren vormt de sleutel tot succes. Ondersteun de lever en suikerstofwisseling zodat je paard weer in staat is om zelfstandig afvalstoffen af te voeren. Ontlast het immuunsysteem zoveel mogelijk door storende factoren te vermijden. Kies voor een geschikte huisvesting en management. Verzacht de jeuk uitwendig met huidvriendelijke producten en laat wondjes niet onbehandeld om secundaire bacteriële infecties te voorkomen.

Ga niet aanmodderen maar laat je begeleiden door een holistisch therapeut of dierenarts om het totaalplaatje te behandelen. Dit vraagt tijd, kennis en inzicht. 

Individuele drempel

Ieder paard kan een bepaalde hoeveelheid prikkels verdragen zonder symptomen te ontwikkelen. Deze drempel verschilt per individu want ieder paard is anders. Maar eens de drempelwaarde overschreden wordt, ontstaan symptomen. Het spreekwoordelijke emmertje loopt dan over.

Het gericht in kaart brengen van prikkels, deze vermijden of aanpassen, zorgt ervoor dat je paard terug onder de drempelwaarde terecht komt en jeuk onder controle blijft. Kleine aanpassingen doorvoeren in de voeding, huisvesting en management van je paard vormen dus een niet te onderschatten impact op het al dan niet ontwikkelen van zomereczeem.

We zijn er van overtuigd dat klachten pas echt verdwijnen wanneer alle puzzelstukjes in elkaar vallen. Door het totaalplaatje te behandelen wordt de vicieuze cirkel doorbroken en is jeuk verleden tijd.

 

HULP NODIG?

Laura Cleirens van The Natural Way is gespecialiseerd in het natuurlijk behandelen van jeuk en huidklachten bij paarden. Op slechts 10-jarige leeftijd besloot ze al paarden van zomereczeem te verlossen.

Je kan bij haar terecht voor 100 % natuurlijke en duurzame verzorgingsproducten, waaronder Zomereczeem lotion. Het brengt een beschermlaagje aan waardoor mugjes minder geneigd zijn om te bijten. De jeuk wordt gestild, de huid kan herstellen en de haargroei wordt gestimuleerd. Meteen zichtbaar resultaat!

Ontdek ook onze andere producten voor mok, CPL, Natuur Shampoo en onze E-books OERVOER en PAARDENKRUIDEN.

https://thenaturalway.be of info@thenaturalway.be of @thenaturalway.lauracleirens