Wat is zomereczeem bij paarden?

The Natural Way - gespecialiseerd in jeuk en huidklachten en het natuurlijk behandelen van zomereczeem, mok en CPL.

Je paard heeft jeuk en schuurt zich te pletter... Helaas een herkenbaar beeld voor vele eigenaars. 

In dit artikel bespreek ik wat zomereczeem precies is, hoe je het herkent en vooral: hoe je het op natuurlijke wijze kan behandelen.

Paard met zomereczeem  © Laura Cleirens

Inhoud

• Wat is zomereczeem?
• Hoe ontstaat deze allergie?
• Hoe zorg je voor een goed management?
• Hoe wordt de diagnose zomereczeem gesteld?
• Hoe kan je zomereczeem natuurlijk behandelen?
• Zomereczeem lotion - The Natural Way
• Gezonde voeding
• Kruiden
• Eczeemdeken
• Huisvesting en management

Wat is zomereczeem?

Zomereczeem is een aandoening die gepaard gaat met milde tot zeer heftige jeuk waarbij de staart, manen en huid geïrriteerd en/of beschadigd raken doordat paarden zich schuren in een poging om de jeuk te stillen.

Deze klachten worden veroorzaakt door een overgevoelige, allergische reactie op het speeksel van de vrouwelijke Culicoïdes mug (knutjes), die bloed nodig heeft om haar eitjes te leggen en zich te kunnen voortplanten. In het speeksel van de knut zitten eiwitten waar een paard allergisch op kan reageren.

Hoe ontstaat deze allergie?

De jeuk ontstaat pas als er door het immuunsysteem een reactie wordt gevormd op stofjes die het lichaam proberen binnendringen. We noemen deze stofjes allergenen, en in het geval van paarden met zomereczeem is dit dus het eiwit van de knut.

Het immuunsysteem dat voor bescherming zorgt, categoriseert deze allergenen als lichaamsvreemd aangezien ze van buitenaf het lichaam binnendringen. Deze allergenen hoeven niet per se schadelijk te zijn. Toch gaat het lichaam aan de slag om deze stofjes onschadelijk te maken, en deze afweerreactie kan soms wat overdreven zijn. 

Wanneer het paard voor het eerst in contact komt met een allergeen, maakt het immuunsysteem antistoffen aan, zonder dat er sprake is van een allergische reactie. Pas wanneer het lichaam opnieuw wordt blootgesteld aan ditzelfde allergeen, worden er chemische stoffen vrijgelaten die inwerken op de lichaamscellen. 
Op de plaats waar het paard in contact komt met het allergeen en de chemische reactie plaatsvindt, ontstaat een allergische reactie. 

Wanneer een allergie mede veroorzaakt wordt door een erfelijke factor, spreken we van atopie of atopische dermatitis.

Dit verklaart (deels) waarom het ene paard wel zomereczeem (of jeukklachten) ontwikkeld en het andere niet. In welke mate een paard gevoelig is of op het allergeen reageert is individueel verschillend en hangt o.a. af van de omgeving, het management, voeding en huisvesting.

Hoe zorg je voor een goed management?

Overgevoeligheid aan het speeksel van de Culicoïdes mug ontstaat meestal rond het 2e levensjaar maar kan ook eerder of op latere leeftijd optreden. Eens je paard bekend is met zomereczeem, zal deze gevoeligheid ieder jaar terugkeren.
Preventieve ondersteuning a.d.h.v. gezonde voeding, management, natuurlijke producten en ondersteuning die zijn afgestemd op de individuele noden van je paard zijn hierbij aangeraden om deze vicieuze cirkel te doorbreken. 

De activiteit van de knutjes wisselt naar gelang de weersomstandigheden, maar gemiddeld zijn ze actief rond februari tot en met november, naargelang de temperaturen en weersomstandigheden en met een piek in de warme, vochtige zomermaanden. In onze streken komt jeuk helaas ook in de winter voor omdat er geen echte winterprik meer is. Jeuk in de wintermaanden is echter meestal geen zomereczeem, maar is voornamelijk te wijten aan het voerbeleid en/of parasieten.

Van zodra de temperatuur naar 10 °C stijgt, worden mugjes actief en loopt je paard dus risico om gebeten te worden. Dit is dan ook de moment die je wil vóór zijn d.m.v. preventieve stappen te ondernemen en vroegtijdig te beginnen behandelen met onze Zomereczeem lotion, eventueel een eczeemdeken op te leggen en een gezond voedingspatroon af te stemmen op de noden van je paard, aangevuld met kruiden. 

Of je paard overgevoelig gaat reageren op de beet van de Culicoïdes mug kan je niet voorspellen. Echter is er dus wel sprake van een erfelijkheidsfactor. Ook bepaalde rassen zijn gevoeliger om een allergie te ontwikkelen, denk maar aan de Mini, Shetlander, IJslander, Haflinger, Fries en Fjord, maar ook koudbloeden. 

Qua huisvesting is een open vlakte als weiland ideaal, want de mugjes houden niet van wind. Probeer zoveel mogelijk besloten vlaktes met bomen, struiken en stilstaand water (slootkanten en vijvers) te vermijden. Gun je paard kuddegang met soortgenoten om samen met te kroelen (tevredenheid!) en voldoende schuilmogelijkheden (afdak, open stal,...). Gun je paard ook de mogelijkheid om zich te schuren - dit klinkt tegenstrijdig - maar beeld je even in dat je ontzettende jeuk hebt maar niet krabben mag... 

Knutjes zijn het meest actief bij zonsopgang en -ondergang. Ze houden niet van zonlicht, maar dit sluit helaas niet uit dat ze ook overdag actief zijn. Het is een hele klus maar het kan helpen om je paard op die momenten extra te beschermen door op te stallen of een eczeemdeken op te leggen. Vliegen- en/of dazensprays werken vaak onvoldoende om de mug langdurig op afstand te houden maar kunnen wel enige vorm van verlichting bieden tijdens de piekmomenten. Kies hierbij zeker voor natuurlijke sprays om het lichaam niet nog meer te belasten.

Zomereczeem lotion - The Natural Way

Hoe wordt de diagnose zomereczeem gesteld? 

De diagnose wordt door een dierenarts gesteld aan de hand van het symptoombeeld: jeuk, schuren aan manen en staart - eventueel ook aan hoofd, hals en buiknaad ('midline dermatitis') tussen +- februari en november. Daarnaast kunnen ook kale plekken en soms tot bloedens toe wonden en verdikte huid aan de manenkam en staartwortel ("rimpels") voorkomen. Andere benamingen zijn sweet itch, zomerrui, zomerjeuk en staart- en maneneczeem (SME). 

Bloedonderzoek geeft inzicht over allergieën, leverwaarden, nierfunctie, vitamine- en mineralen waarden en eventuele andere onderliggende aandoeningen zoals een stofwisselingsstoornis. Een allergietest geeft een nog breder beeld dat nodig kan zijn om een correcte diagnose te bekomen, zeker wanneer klachten langdurig blijven aanhouden.

Helaas wordt de term 'zomereczeem' veel te snel opgeplakt, ook door professionele behandelaars. Wanneer men een paard met jeuk tijdens de zomermaanden treft, is de diagnose al snel rond, vaak voordat er een visite heeft plaatsgevonden... Je snapt best dat er hierdoor veel misvattingen ontstaan en dat paarden en eigenaars hierdoor onnodig lang in cirkeltjes blijven lopen. Zolang de precieze oorzaak niet gevonden wordt, kan er niet correct behandeld worden.

Hoe kan je zomereczeem natuurlijk behandelen? 

Wanneer we zeker weten dat we te maken hebben met zomereczeem, of de correcte diagnose werd gesteld van een andere jeukerige aandoening, kunnen we op een natuurlijk manier gaan behandelen. We zetten enkele aanbevelingen op een rijtje:

• Zomereczeem lotion - The Natural Way   

© Klanten resultaat met Zomereczeem lotion - The Natural Way

Vanuit onze specialisatie jeuk- en huidklachten, ontwikkelden we een 100 % natuurlijke, duurzame Zomereczeem lotion om de symptomen van zomereczeem onder controle te houden. Deze zorgt voor meteen zichtbaar resultaat! De jeuk en het schuren verdwijnen en de haargroei wordt gestimuleerd.

• Gezonde voeding

Daarnaast is een gezond voerbeleid voor je paard van groot belang. Voeding is maatwerk, en dient te worden aangepast aan de noden van je paard. Voor eigenaars van jeukgevoelige paarden kunnen we ons E-book OERVOER (66 blz.) van harte aanbevelen. Deze neemt je mee in de oerbehoeftes van paarden, (on)gezonde voeding, het samenstellen van een gezond rantsoen en een voerlabel leren beoordelen, pre- en probiotica, detox en afvalstoffen, darmflora en organen, kruiden en meer.

• Kruiden

Kruiden zijn een ideale aanvulling op een gezond voerbeleid. Je leest hier alles over in ons E-book OERVOER. We schreven ook enkele interessante blogs: 

- Kruiden voor paarden met zomereczeem
- Paardenkruiden - Voorjaarsbloeiers
- Paardenkruiden - Zomerbloeiers
- Paardenkruiden - Winterbloeiers

• Eczeemdeken

Een eczeemdeken kan helpen, voornamelijk wanneer je deze preventief oplegt, voordat insecten actief worden. Helaas helpt een eczeemdeken niet bij ieder paard en kan het er zomers erg broeierig onder worden. Of je paard er baadt bij heeft, is individueel verschillend.   

• Huisvesting en management

Een geschikte huisvesting en management werden al eerder in dit artikel beschreven.

 

Ontdek hier onze 100 % natuurlijke Zomereczeem lotion, Mok olie, CPL olie, Natuur Shampoo en E-book OERVOER over gezonde voeding voor jeukgevoelige paarden. 

© Laura Cleirens - 2022.01.27
Laatst geüpdatet: 2025.05.12